Wśród trenujących na siłowni zauważyć można podział na ćwiczących z wolnymi ciężarami oraz zwolenników maszyn. Każda z form ma swoje zalety i wady. Kluczem do sukcesu jest nie tyle opowiedzenie się za jedną z nich, co podjęcie decyzji w kontekście własnego celu treningowego oraz stopnia zaawansowania – tylko wtedy wyniesiesz z treningu najwięcej.
Wysiłek oparty na wolnych ciężarach cieszy się ostatnimi czasy coraz większą popularnością. Mówi się o tym, że trening typu FBW bazujący na ćwiczeniach wielostawowych, z wykorzystaniem tego typu obciążenia daje dużo skuteczniejszą odpowiedź anaboliczną, niż wykonywany na maszynach. Wynika to między innymi ze specyfiki obydwu form. Wyciągi i różne inne obecne w klubach fitness sprzęty skupiają się przede wszystkim na izolowaniu wybranej partii mięśniowej. Z kolei wolne ciężary dają możliwość zaangażowania do pracy nie tylko danej grupy, ale również mięśni pomocniczych i stabilizatorów, przez co podejmowany wysiłek jest jeszcze efektywniejszy.
Trening ukierunkowany jest przede wszystkim na rozwój masy mięśniowej i siły. Przy wykonywaniu poszczególnych ruchów pracują również najmniejsze partie mięśniowe, które trudno byłoby pobudzić do pracy przy pomocy maszyny. Dodatkową korzyścią, jaką możesz odnieść w trakcie jest poprawa ogólnej koordynacji ruchowej i równowagi. Ćwiczenia tego typu pozwalają spalić sporą dozę kalorii – koniecznie wykorzystaj je w planie treningowym, jeżeli myślisz o redukcji lub zbudowaniu suchej tkanki mięśniowej.
Wolne ciężary dają także spore pole do eksperymentów. Z ich pomocą wykonasz szereg ćwiczeń, które możesz dodatkowo modyfikować, aby podnieść poziom trudności. W trakcie treningu to ty wybierasz najwygodniejszy tor ruchu dla siebie – jednak bezwzględnie pamiętaj o poprawności wykonywania ćwiczeń.
Skoro o technice mowa, to właśnie ona sprawia największe problemy osobom trenującym z wolnymi ciężarami. Wybrane pozycje wymagają obecności osoby asekurującej, która nie zawsze może towarzyszyć ci w trakcie wysiłku. Zamiast się zniechęcać, warto pamiętać o tym, że praktyka czyni mistrza i po wdrożeniu się w regularne treningi nauczysz się wykonywać ćwiczenia poprawnie. Dla pewności, pracę najlepiej rozpocząć treningami opartymi na masie własnego ciała lub naprawdę niewielkich obciążeniach. W ten sposób unikniesz niechcianych kontuzji.
Trening na maszynach nie bez powodu wykorzystywany jest przez kulturystów od pokoleń. W trakcie ćwiczeń o wiele trudniej zrobić sobie krzywdę – sprzęt prowadzi nasze ruchy po określonym torze, uwzględnione zostały w nich także elementy asekuracyjne, więc możesz ćwiczyć samodzielnie bez obecności osób trzecich. Urządzenia są również stosunkowo proste w obsłudze – osoba początkująca nauczy się ćwiczyć na nich o wiele szybciej, niż np. prawidłowo wykonywać martwy ciąg.
Kolejną zaletą maszyn jest ich przystosowanie bezpośrednio do ćwiczeń izolowanych. Z ich pomocą szybciej wyrównasz dysproporcje w sylwetce. Będą nieocenione w treningu partii ciała takich jak łydki. Ćwiczenia ze sprzętem stosowane są także w trakcie rehabilitacji, dzięki możliwości pracy nad jedną grupą mięśniową.
Z drugiej strony, sama budowa maszyny wymusza na nas wykonywanie idealnie dostosowanego do niej ruchu. Nie w każdym przypadku mamy możliwość regulacji, a tym samym wykonujemy nienaturalne wzorce ruchowe. Osoby rozpoczynające przygodę ze sportem mogą również przesadzić z obciążeniem, którego unoszenie okaże się nadmiernie proste. W trakcie treningu systematycznie skupiasz się na tych samych grupach mięśniowych, równocześnie pomijając inne np. stabilizatory, do których ćwiczenia nie zostały dostosowane.
Jak można zauważyć, każda forma ma zarówno dobre, jak i złe strony. Najrozsądniejszym rozwiązaniem wydawałoby się połączenie obydwóch, które zawierałoby ćwiczenia wielostawowe na wolnych ciężarach oraz izolowane w przypadku grup mięśniowych, które chcemy dodatkowo podkreślić. Zwłaszcza, że niektóre z nich ciężko byłoby wykonać z pomocą oddzielnego obciążenia.
