Śniadanie często określa się mianem najważniejszego posiłku w ciągu dnia. To, w jaki sposób rozpoczniemy dzień ma wpływ na nasze samopoczucie i funkcjonowanie w kolejnych godzinach. Mówi się również, że pozostaje nie bez znaczenia dla odchudzania. Jak jest naprawdę?
Jedną z głównych instrukcji, jaką znajdziemy w niemalże każdym poradniku zdrowego odżywiania jest zalecenie dotyczące właśnie jedzenia śniadań. Według wielu z nich jest ono elementem wpływającym na przemianę materii, a w konsekwencji zrzucanie nadmiaru kilogramów.
Prawda czy mit?
Skąd wziął się ten pogląd nie do końca wiadomo. Można jednak przypuszczać, że ma związek z badaniem przeprowadzonym na grupie kobiet przez izraelskich naukowców. Często powtarza się wnioski wyciągnięte przez badaczy bardzo je upraszczając: przy „dużym” śniadaniu, średniej wielkości obiedzie oraz lekkiej kolacji zauważono znacznie większy ubytek masy ciała, niż w sytuacji odwrotnej: małe śniadanie, średni obiad, obfita kolacja, pomimo identycznej kaloryczności obu diet. Pomija się jednak znaczące aspekty, wpływające na ograniczenie badań:
1) 93 kobiety, na których przeprowadzone badanie były wyłącznie w wieku średnim
2) wszystkie z nich miały stwierdzony zespół metaboliczny – inaczej zespół X, charakteryzujący się licznymi zaburzeniami, zwiększającymi ryzyko chorób sercowo-naczyniowowych. Jednym z najbardziej widocznych objawów jest otyłość brzuszna, o której można mówić, kiedy mężczyzna ma obwód w talii większy niż 102 cm, a kobieta 88 cm.
Do innych wniosków doszli badacze niemieccy, którzy na łamach Nutrition Journal obalili tezę o występowaniu zależności pomiędzy kalorycznością śniadania oraz wartością energetyczną dostarczaną w kolejnych posiłkach a ubytkiem masy ciała. Osoby preferujące obfite śniadania mają również tendencję do zwiększania kaloryczności obiadów i kolacji, co nie przynosi pozytywnych zmian w obszarze sylwetki.
„Ok. To od dzisiaj nie jem śniadań”
Jak do tej pory, przeprowadzono zbyt mało badań, aby jednoznacznie stwierdzić czy rzeczywiście pierwszy posiłek odgrywa znaczącą rolę w przemianie materii i spalaniu kalorii. Nie wiadomo też, w jakich godzinach najlepiej go spożywać (to uzależnione jest w dużej mierze od indywidualnych preferencji i/lub trybu pracy), ani ile kcal dokładnie powinien zawierać (w ustaleniu tego może pomóc tylko profesjonalna pomoc dietetyka, który ułoży plan żywieniowy, dostosowany do potrzeb, stylu i trybu życia), aby miał jak najlepszy wpływ na nasz organizm. Trudno ocenić to na podstawie nielicznych badań, skupiających się dodatkowo na pojedynczych aspektach z nim związanych.
Zamiast tego, możemy skupić się na tym, czego doświadczamy sami unikając śniadań oraz jedząc je; komponując różne składniki odżywcze. Bo właśnie z pierwszym posiłkiem wiele wspólnego mają nasze nawyki żywieniowe oraz samopoczucie.
1) Regularność spożywania posiłków – aby nasz metabolizm prawidłowo funkcjonował, powinniśmy dostarczać mu pożywienie w równych odstępach czasowych. Mówi się, że aby schudnąć, trzeba jeść. Jeżeli nie będziemy jeść śniadania, ucieka nam już jeden posiłek w ciągu dnia, co w konsekwencji doprowadzi do rozregulowania „dziennego planu posiłków”.
2) Jedz, a nie podjadaj – istnieje duże prawdopodobieństwo, że jeżeli nie rozpoczniesz dnia od odpowiednio przygotowanego posiłku, „chwycisz cokolwiek” byleby tylko zaspokoić głód. Pod ręką najczęściej znajduje się to, co nie powinno – batoniki, wafelki i drożdżówki. Odżywiając się w ten sposób nie schudniesz na pewno. Jeżeli nie czujesz strasznego głodu, przygotuj sobie lekkie śniadanie, tak aby dostarczyć jakąkolwiek dawkę energii na początek.
3) Koncentracja – jeżeli wychodzisz do pracy / szkoły / na uczelnię głodny, nic dziwnego, że trudniej jest ci skupić uwagę na czymkolwiek innym, niż jedzenie. W tym czasie bardziej narażasz się na stres, który jak wiadomo jest zdecydowanie wrogiem odchudzania.
Nie udowodniono jeszcze bezpośredniego wpływu śniadania na odchudzanie, ale nie dowiedziono także, że w ogóle nie występuje. Nawet badania niemieckich uczonych skupiają się na zależności pomiędzy jego kalorycznością, a wpływem na odchudzanie – natomiast pomijają podobną zależność w sytuacji rezygnacji z niego. Zamiast kombinować, najlepiej jeść śniadania (chociażby lekkie) traktując je na równi ze wszystkimi posiłkami i starając się dostarczyć jak najwięcej wartościowych składników odżywczych do naszych organizmów.
